Wierzytelność to uprawnienie przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika, które wynika z jakiegoś zobowiązania – najczęściej umowy. Może to być roszczenie o zapłatę za wykonaną usługę, spłatę pożyczki, czynsz najmu czy właśnie – spłatę kredytu zabezpieczonego hipoteką. Wierzytelność to nie gotówka, tylko prawo do jej otrzymania.

Przykład: jeśli ktoś pożyczył Ci 100 000 zł, ma wobec Ciebie wierzytelność. To znaczy, że ma prawo domagać się spłaty tej kwoty, zgodnie z ustaleniami umowy.

Hipoteka – forma zabezpieczenia
 

Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe, które pozwala wierzycielowi dochodzić swojej wierzytelności z określonej nieruchomości, bez względu na to, kto w danym momencie jest jej właścicielem. Jest wpisywana do księgi wieczystej i stanowi formalne zabezpieczenie długu.

Art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. 1982 nr 19 poz. 147 z późn. zm.) mówi wprost: „Hipoteka zabezpiecza wierzytelność wynikającą z oznaczonego stosunku prawnego”. To znaczy, że każda hipoteka „przyczepia się” do konkretnego długu.

Wierzytelność hipoteczna – co to właściwie znaczy?
 

Wierzytelność hipoteczna to po prostu wierzytelność (czyli roszczenie o zapłatę), która została zabezpieczona hipoteką. Najczęściej dotyczy to kredytów hipotecznych, ale także pożyczek prywatnych, linii kredytowych czy innych zobowiązań, które zostały formalnie zabezpieczone na nieruchomości.

Jeśli dłużnik przestaje spłacać taki dług, wierzyciel ma prawo dochodzić roszczenia nie tylko od dłużnika, ale też egzekwować je z nieruchomości, która została obciążona hipoteką – nawet jeśli została już sprzedana innej osobie.

Pierwszeństwo i skutki dla dłużnika
 

Wierzytelność hipoteczna ma charakter uprzywilejowany. Oznacza to, że w przypadku egzekucji lub upadłości, wierzyciel hipoteczny ma pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi wierzycielami. Kolejność zaspokojenia zależy od daty wpisu do księgi wieczystej – wcześniejszy wpis = wyższy priorytet.

Jeśli np. w księdze wieczystej nieruchomości są trzy hipoteki, to środki ze sprzedaży mieszkania zostaną podzielone w tej kolejności. Jeśli środków wystarczy tylko dla pierwszego i drugiego, trzeci wierzyciel nie odzyska nic – niezależnie od kwoty długu.

Wierzytelność hipoteczna a sprzedaż nieruchomości
 

Nieruchomość obciążona hipoteką może być sprzedana, ale hipoteka nie znika z chwilą zmiany właściciela. Przechodzi na nowego nabywcę. Nowy właściciel staje się niejako „gwarantem” dla wierzyciela hipotecznego – może dojść do sytuacji, w której ktoś kupuje dom i musi liczyć się z ryzykiem egzekucji z tej nieruchomości.

Dlatego kupując nieruchomość, zawsze należy sprawdzić dział IV księgi wieczystej – to właśnie tam wpisywane są hipoteki. Brak wpisu nie oznacza, że nie istnieje zobowiązanie – dlatego warto też żądać dokumentów potwierdzających brak roszczeń ze strony wierzycieli.

Co może zrobić wierzyciel hipoteczny?
 

Wierzyciel hipoteczny ma szeroki wachlarz uprawnień:

1. może żądać wpisu hipoteki do księgi wieczystej,
2. może złożyć wniosek o egzekucję z nieruchomości, jeśli dłużnik nie spłaca zobowiązań,
3. może zgłosić wierzytelność hipoteczną w postępowaniu upadłościowym, z zastrzeżeniem swojego pierwszeństwa,
4. może zażądać spłaty długu nawet od osoby trzeciej, która nabyła nieruchomość obciążoną hipoteką.
    

Sprawdź, czy Twoja hipoteka to zwykłe zabezpieczenie, czy może klucz do rozwiązania lub problem. W przypadku wątpliwości – warto skonsultować sprawę z prawnikiem lub doradcą restrukturyzacyjnym.

Potrzebujesz wersji tego tekstu jako e-book lub do kampanii leadowej? Napisz – przygotuję pod konkretny cel.